Ses Nasıl Yayılır? Sesin Yayılması Nasıl Engellenir?

Ses Nasıl Yayılır? Sesin Yayılımı Nasıl Önlenir?

Sesin, akustik dalgalar halinde, katı, sıvı veya gaz gibi ortamlar üzerinde hareket eden titreşimler olduğunu biliyoruz. Peki, bu ortamlarda ses nasıl yayılır? Aşağıda bu konu ile ilgili bir takım bilgiler sunmaktayız.

Ses, bulunduğu ortamdaki maddenin moleküllerini titreştirmektedir. Katı maddelerde moleküller daha sıkı şekilde bulunmaktadır. Sıvılarda ise katılar kadar sıkı şekilde değildir. Gaz maddelerde ise moleküller oldukça gevşek şekilde bulunmaktadır. Bu nedenle ses, katı cisimlerde daha hızlı hareket eder. Western filmlerinde trenin geldiğini anlamak için insanların kulaklarını tren yoluna koyduklarını görmüşüzdür. Çünkü ses, metal gibi katı cisimlerde havadan 15 kata kadar daha hızlı yayılabilmektedir. Aynı şekilde suda da havadan yaklaşık 4 kat daha hızlı hareket etmektedir. Denizin altında bir teknenin motor sesi dışarıdan daha yüksek şekilde duyulmaktadır. Ayrıca balinalar okyanuslarda, çok uzun mesafelerde bile çıkardıkları seslerle iletişim kurabilmektedirler.

Hava şartları da sesin yayılmasını etkileyebilmektedir. Daha sıcak günlerde hava molekülleri daha aktiftir ve böyle hava soğukken olduğundan daha hızlı hareket edebilmektedirler.

Sesten Nasıl Kurtulabiliriz?

Sesin oluşumu ve yayılması ile ilgili bilgi edindik. Günlük yaşantımızda birçok ses duyarız ve bazen bu seslerden rahatsız oluruz. Tercih etmediğimiz veya istemediğimiz sesleri gürültü olarak tanımlayabiliriz. Ses, günlük yaşantımızı ve bu doğrultuda sağlımızı da doğrudan etkileyebilmektedir. Bu nedenle sesin yayılmasının nasıl engelleneceği oldukça merak edilen bir konu olup sesten nasıl kurtulabiliriz sorusunun cevabı büyük önem arz etmektedir.

Genellikle sesten içgüdüsel olarak kaçınmak isteriz, Bunu;

• Ses kaynağını kapatarak, yani sesin durmasını sağlayarak,
• Ses kaynağından uzaklaşarak,
• Sesi engelleyerek, azaltarak yapmaya çalışırız.

Sesi durduramayacağımız veya sesten uzaklaşamayacağımız durumlarda sesi engellemek veya azaltmak için önlemler almaya çalışırız. Ses yayıldığı zaman, ortamda bulunan nesneler bu sesi yansıtabilir, kırabilir veya absorbe edebilir. Bu nedenle sesin nasıl yayıldığını ve değişik ortamlarda nasıl tepki verdiğini bilmek büyük önem arz etmektedir. Böylece sesi engellemek veya azaltmak üzere tedbirler alabilir ve kendimizi gürültünün kötü etkilerinden korumuş oluruz.

Farklı Ortamlar ve Maddelerde Sesin Davranışları

Ses dalgaları ortam içinde bir engelle veya başka bir ortamla karşılaşana kadar düzenli ve sürekli olarak yayılırlar. Örneğin yankılanma şeklinde, bir engelden ses dalgası geri yansıyabilir. Ya da bir engelle karşılaştığında kırılıma uğrayabilir, içinden geçebilir veya absorbe olabilir. Mesela beton gibi sert bir cisim, sesin çoğunu yansıtır ve küçük bir kısmını ise absorbe edebilir. Bu nedenle konser salonları gibi mekanların duvar ve tavanları sert malzemeler yerine daha yumuşak malzemelerden yapılır ve bazen perdeler ile bezenir.

Ses bariyeri veya diğer adıyla gürültü bariyeri için birçok farklı malzeme kullanılabilir. Taş duvar, beton, toprak, ahşap, plastik, kauçuk, yalıtım yünü veya malzemesi, kompozit malzemeler bunlara örnek olarak gösterilebilir. Sert cisimler daha çok yansıtıcı özelliğe sahiptir, bu nedenle eğer doğru açılar ile kurulurlarsa sesi geri kaynağına döndürebilir veya belli bir alana hapsedebilirler.

Kauçuk, kompozit malzemeler veya ses emici malzemeler ise sesi yansıtmak yerine absorbe edebilirler.  Günümüzde ayrıca, ses bariyerlerine güneş enerji panellerinin monte edildiklerini görmekteyiz. Böylece hem ses azaltma sağlanırken elektrik üretimi de mümkün olabilmektedir.

Ses bariyerlerinin nereye yapılacağı veya hangi malzemenin kullanılacağını tespit etmek üzere ses seviyesi ölçümleri yapılması gerekmektedir. Önceden belirtildiği gibi bazı bariyerler sesin bir kısmını absorbe edebilirken bazı ses bariyerleri ise sesi başka yönlere veya belli bir yöne doğru yansıtmaktadır.

Hatko şirketi, 30 yıldan fazla tecrübesi ile inşaat sanayisi, otoyol sektörü, sentetik çim yapımı gibi alanlarda öncü şirketlerdendir. Alanındaki yenilikleri yakından takip ederek sürekli daha etkili teknikleri bulma konusunda çalışmaları devam etmektedir. Ses bariyeri kurulumu yapılmadan önce titiz çalışmalar ve ölçümler yapılmakta ve en uygun bariyer türü ve kullanılacak malzeme seçimi yapılmaktadır. Hatko ses bariyerleri kolay kurulur ve monte edilir. Kullanılan malzeme dayanıklı ve uzun ömürlü olup 10 yıllık garanti kapsamı altındadır.